Kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej to niezwykła gotycka świątynia rzymskokatolicka, która znajduje się w malowniczym Lubinie, przy ulicy Kołłątaja. Historia tej budowli jest bogata i pełna zmian, co czyni ją istotnym elementem lokalnego dziedzictwa kulturowego.
Aktualnie, świątynia funkcjonuje jako kościół parafialny w ramach salezjańskiej parafii Matki Bożej Częstochowskiej. Warto zauważyć, że do 1945 roku w jej murach mieściła się parafia ewangelicka, co podkreśla różnorodność religijną regionu i jej dynamiczny rozwój na przestrzeni lat.
Architektura
Budowa Świątyni Matki Bożej Częstochowskiej, której historia jest nierozerwalnie związana z powikłaniami działań wojennych, obejmowała okres od drugiej połowy XIV wieku aż do początków XVI wieku. Najstarsza część tego niezwykle pięknego obiektu powstała w 1352 roku, a następne etapy budowy, obejmujące rozbudowę naw bocznych, trwały od 1446 do 1465 roku.
W kolejnych latach, aż do 1511, kościół przeszedł szereg przekształceń, które dodatkowo wzbogaciły jego architekturę. Znaczną odbudowę po zniszczeniach spowodowanych wydarzeniami II wojny światowej przeprowadzono w latach 1959-1963.
Obiekt ten jest kościołem orientowanym, zbudowanym z cegły w wątku polskim, charakterystycznym dla stylu gotyckiego. Świątynia posiada plan trzynawowy, z lewą nawą, która została przedłużona. Wewnątrz można podziwiać różnorodne rodzaje sklepienia: gwiaździste w nawie głównej, krzyżowo-żebrowe w prezbiterium oraz sieciowe w kaplicy północnej.
Interesującym elementem architektonicznym jest zwornik prezbiterium, na którym umieszczono orła piastowskiego, stanowiącego symbol heraldyczny związaną z historią Polski.
Wystrój
Ołtarz
Ołtarz Matki Boskiej Częstochowskiej, pochodzący z XVIII wieku, ma charakter barokowy. Jego znaczenie dla lokalnej społeczności jest ogromne, ponieważ został przetransportowany z legnickiego kościoła po zakończeniu II wojny światowej. Na ołtarzu, tuż nad tabernakulum, widnieje obraz przedstawiający Matkę Bożą Częstochowską, otoczony srebrzystymi, złoconymi elementami roślinnymi. Dwie kobiece postacie zwracają się ku wizerunkowi. Pierwsza z nich, naznaczona zachwytem, unosi rękę do piersi, a jej wzrok kieruje się ku górze. Z kolei druga postać przyjmuje modlitewną postawę, z rękami uniesionymi ku niebu.
Powierzchnię będącą nad obrazem zajmuje niewielka rzeźba pelikana, karmiącego swoje pisklęta krwią, symbolizująca Eucharystię. Dodatkowo, wyżej możemy dostrzec znak Trójcy Świętej, przedstawiony jako trójkąt, z promieniami i imieniem Bożym. Dwa inne ołtarze, które pierwotnie wypełniały przestrzeń lubińskiej świątyni, obecnie można znaleźć we Wrocławiu. Późnogotycki pentaptyk Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny z 1522 roku znajduje się w archikatedrze św. Jana Chrzciciela, stanowiąc jej ołtarz główny. Autorstwo tego dzieła przypisywane jest Mistrzowi Ołtarzy Lubińskich. Natomiast tryptyk św. Seweryna z 1523 roku znajduje się w Muzeum Narodowym we Wrocławiu.
Sakramentarium
Po lewej stronie od ołtarza usytuowane jest sakramentarium, wykonane z solidnego kamienia. To miejsce, spełniając ważną funkcję, przeznaczone jest do przechowywania Najświętszego Sakramentu.
Ambona
Ambona, datowana na 1623 rok, charakteryzuje się późnorenesansowym stylem. Jej bogate zdobienia przedstawiają figury Świętych Apostołów i Ewangelistów, które otaczają złote, roślinne ornamenty. Wyróżniają ją postaci Apostołów i Ewangelistów umieszczone na balustradzie, a także rzeźby aniołów oraz postać Chrystusa, który unosi swoją prawą rękę wysoko, a lewa trzyma krzyż.
Stalle
W świątyni, oprócz konwencjonalnych ławek dla wiernych, znajdziemy specjalne ławy, które niegdyś były przeznaczone dla duchowieństwa. Dziś służą one laikatowi i posiadają dekoracje w formie niewielkich obrazków, które stopniowo ulegają zatarciu przez upływający czas. Na stalli z prawej strony wejścia widnieją obrazy, takie jak lew u stóp wieży czy dwa skręcone węże, oraz skrzyżowane łopaty.
Witraże
Wewnątrz prezbiterium kościoła możemy podziwiać pięć witraży, z których każdy niesie ze sobą odmienną historię. Na pierwszym z nich widnieje wizerunek księcia Władysława, ojca Kordeckiego, który z uwagą spogląda na Matkę Bożą Częstochowską, co symbolizuje obronę Jasnej Góry. Drugi witraż przedstawia Ukoronowanie Najświętszej Maryi Panny oraz Pokłon Trzech Króli, a także św. Annę z Maryją. Trzeci witraż z kolei ilustruje Upadek Adama i Ewy w towarzystwie Boga i aniołów, podczas gdy czwarty obrazuje Boże Narodzenie oraz Śmierć Jezusa. Na piątym witrażu przedstawione zostały Zesłanie Ducha Świętego, Chrzest Jezusa, Zwiastowanie Najświętszej Maryi Panny oraz św. Michał Archanioł.
Po prawej stronie nawy południowej zainstalowano trzy witraże, z których pierwszy ukazuje wydarzenia związane z powołaniem uczniów, cuda rozmnożenia chleba oraz niezwykłe połowy ryb. Drugi przedstawia uzdrowienie chromego przez Apostołów Piotra i Jana, a także męczeństwo św. Szczepana. Ostatni witraż ukazuje nawrócenie Szawła oraz udzielanie chrztu i przekazywanie Ducha Świętego poprzez nałożenie rąk. W lewej północnej nawie znajduje się kaplica św. Barbary, patronki górników, gdzie witraż przedstawia jej nawrócenie oraz męczeńską śmierć, jak również herb górniczego miasta Lubina.
Organy
W osobnym artykule szczegółowo przedstawione są organy w kościele Matki Bożej Częstochowskiej w Lubinie. W latach 2020–2022 dokonano ich rekonstrukcji. Organy te, pierwotnie zbudowane w latach 1783–1785 przez Martina Benjamina Liebeherra, przeszły przez wiele przebudów na przestrzeni lat, co tylko podkreśla ich historyczną wartość.
Inne
Świątynia pełna jest także innych cennych artefaktów, jak epitafia, płyty nagrobne, oraz późnogotycki krucyfiks, które stanowią ważny element jej duchowego i artystycznego dziedzictwa.
Przypisy
- Kościół katolicki – Salezjanie « Historia Lubina [online] [dostęp 22.10.2023 r.]
- Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. [dostęp 01.02.2010 r.]
- Janusz J. Czerwiński, Ryszard R. Chanas, Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977 r., s. 404.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Lubinie | Sanktuarium św. Maksymiliana Marii Kolbe w Lubinie | Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Lubinie | Parafia św. Maksymiliana Marii Kolbego w Lubinie | Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Lubinie | Kościół św. Marii Dominiki Mazzarello w Lubinie | Parafia Matki Bożej Częstochowskiej w LubinieOceń: Kościół Matki Bożej Częstochowskiej w Lubinie