Park Leśny w Lubinie to niezwykle malownicza plenerowa część Muzeum Historycznego w Lubinie, która wyróżnia się jako zielona oaza w mieście. Ten urokliwy park miejski jest zlokalizowany w południowej części Lubina, w odległości zaledwie 2 km od centrum, na terenie osiedla Przylesie. Graniczy on z ulicami: Kwiatową, Wrzosową oraz Gajową, co sprawia, że jest łatwo dostępny zarówno dla mieszkańców, jak i turystów.
Park Leśny zajmuje imponującą powierzchnię 27,1133 ha, która została przekazana w zarząd Muzeum Historycznego w Lubinie w 2018 roku. W ramach projektu pod nazwą „Adaptacja terenu Parku Leśnego na realizację projektu Park Militarny w Lubinie”, dofinansowanego z Funduszu Promocji Kultury, muzeum stworzyło unikalne muzeum plenerowe, wykorzystując historyczną strzelnicę artyleryjską oraz cztery bunkry na przestrzeń wystawienniczą.
Oprócz walorów wystawienniczych, Park Leśny jest również miejscem o charakterze rekreacyjnym, gdzie można spędzać czas na świeżym powietrzu. Muzeum Historyczne w Lubinie zadbało o stworzenie przestrzeni do zabaw oraz aktywnego wypoczynku, co czyni to miejsce idealnym dla rodzin oraz miłośników przyrody.
Warto również wspomnieć, że w 2020 roku Park Leśny w Lubinie odniósł sukces w plebiscycie Radia Wrocław, zajmując 1. miejsce w kategorii TOP 5 dolnośląskich skansenów. Dodatkowo, w 2021 roku znalazł się w czołowej piątce w podsumowaniu roku 2020. To także popularna lokalizacja, w której odbywają się różnorodne imprezy plenerowe, co dodatkowo wpływa na jego atrakcyjność jako miejsca spotkań i rekreacji.
Historia
Park Leśny w Lubinie to miejsce, które łączy w sobie niezwykłe bogactwo przyrodnicze oraz interesujące elementy historii. Na jego terenie znajdują się zabytkowe militarne obiekty, w tym strzelnica artyleryjska, która została wzniesiona w latach 30. XX wieku oraz cztery bunkry, które powstały po II wojnie światowej.
Strzelnica
Strzelnica, zlokalizowana w obrębie Parku Leśnego, zachowała się w doskonałym stanie. Począwszy od kwietnia 1934 roku, w Lubinie stacjonowała pancerno-motorowa jednostka 9. Zmotoryzowanego Batalionu Rozpoznania, dla której utworzono obszar do szkoleń terenowych, wówczas jeszcze na obrzeżach miasta. Na tym terenie wybudowano strzelnicę artyleryjską przeznaczoną do precyzyjnego strzelania na dużą odległość. Obiekt stanowił zespół kilku elementów, a centralnym punktem był tor strzelniczy wybudowany w latach 1924–1933, który w tamtych czasach wyróżniał się nowoczesnością i pełnił wszelkie normy bezpieczeństwa.
Stanowiska artyleryjskie zostały otoczone betonowymi tunelami, pokrytymi ziemią, co umożliwiało bezpieczne poruszanie się podczas ćwiczeń, a także chroniło przed ewentualnymi obrażeniami spowodowanymi odłamkami. Strzelnica, określana mianem „Neue Schiesstand”, zapewniała wojskowym dostęp do kilku stanowisk artyleryjskich o różnej wielkości i przeznaczeniu. Po zakończeniu II wojny światowej w 1945 roku, obiekt został przekazany wojskom radzieckim, które wykorzystywały go militarnie do niemal końca lat 60. XX wieku. Na terenie poligonu istniały również magazyny oraz składy amunicji. Dnia 9 października 2018 roku strzelnica została wpisana do wojewódzkiej ewidencji zabytków.
Bunkry
Do roku 1945 wspomniane obiekty były w użyciu niemieckiego wojska. Po zakończeniu II wojny światowej teren ten przeszedł pod zarząd Armii Czerwonej, która opuściła Lubin w latach 1958–1960. Na obszarze dzisiejszego Parku Leśnego, od strony północnej, wojska radzieckie wybudowały cztery bunkry, które miały za zadanie magazynowanie broni, amunicji oraz środków opatrunkowych.
Wystawy stałe
W obszarze kompleksu strzelnicy artyleryjskiej stworzono ścieżkę edukacyjną o tematyce Wielkiej Wojny, składającą się z okopów, kontenerów wystawienniczych oraz zabytkowych wagonów. W bunkrach, które obecnie pełnią rolę wystawienniczą, prezentowane są ekspozycje dotyczące okupacji sowieckiej. Oprócz tego, odwiedzający mogą podziwiać malowania maskujące oraz odpocząć na ławce z dedykacją.
Wielka Wojna 1914-1918
Park Leśny jest miejscem, które umożliwia zgłębienie historii I wojny światowej. Ekspozycję zaplanowano jako ścieżkę edukacyjną zatytułowaną „Wielka Wojna 1914-1918”. W jej skład wchodzą okopy, w których przez długie miesiące przebywali żołnierze podczas walk. Znajduje się tutaj również okop nocny, uzupełniony o dwie makiety modelarskie, które ilustrują realia frontu. Ekspozycję dopełniają wagony oraz kontenery z wystawami poświęconymi bitwom toczonym w latach 1914–1918.
Zwiedzający zaczynając swoją wędrówkę od punktu poboru do Legionów Polskich, mogą podziwiać różnorodne elementy infrastruktury wojskowej, takie jak okopowe kwatery, stajnia, kuźnia, kaplica polowa, szpital polowy oraz kwatera oficera. Dodatkowo, w czasie Nocy Muzeów, okopy stają się miejscem inscenizacji scen wojennych przez grupy rekonstrukcyjne.
W ramach okopów zamieszczone są informacje dotyczące najważniejszych bitew I wojny, wraz z kalendarium i wydarzeniami, które do niej doprowadziły, a także oryginalne gazety z lat 1914–1918. W kontenerach wystawowych można znaleźć wykazy nazwisk rannych, poległych i zaginionych, jak również listy do żołnierzy i korespondencję od nich. Na końcu ekspozycji umieszczona jest galeria grafik wojennych autorstwa Leona Wyczółkowskiego, czołowego przedstawiciela Młodej Polski w nurcie realistycznego malarstwa.
Okupacja sowiecka Polski 1939–1993
Stała wystawa nosząca tytuł „Okupacja sowiecka Polski 1939–1993” co roku przyciąga uwagę zwiedzających, prezentując inną tematykę związaną z obecnością Armii Czerwonej w Polsce. Multimedialna ekspozycja ujawnia różne aspekty zdradzieckiej napaści Związku Radzieckiego na Polskę z 17 września 1939 roku, sytuację z początkowych dni II wojny światowej na wschodnich terenach, deportacje Polaków, zbrodnię katyńską i okupację sowiecką na polskich ziemiach od 1945 do 1993 roku.
Na wystawie można zobaczyć umundurowanie radzieckich formacji wojskowych, różnorodną broń, sprzęt radiolokacyjny oraz bogaty zbiór multimediów, zdjęć, dokumentów i map. Dotychczas organizowane były różne wystawy czasowe, które stanowiły poszczególne fragmenty ekspozycji stałej, w tym:
- 1945,
- Okupacja Sowiecka,
- Zimna Wojna,
- Wrzesień ’39,
- Sowieckie piekło,
- Deportacje,
- Zbrodnia katyńska,
- Okupacja sowiecka lat 40. i 50.,
- Okupacja sowiecka lat 60. i 70.,
- Katyń 1940,
- Zbrodniarze. Oręż propagandy na znaczkach pocztowych,
- Północna Grupa Wojsk Armii Radzieckiej,
- Czerwony Sztorm 1987,
- Rosja. Imperium zbrodni,
- Umundurowanie PGWAR,
- Bazy PGWAR w Polsce.
Trasa wojskowego kamuflażu
W Parku Leśnym znajdują się skrzynki elektryczne, które zostały pomalowane w różnorodne wzory wojskowego kamuflażu, od I wojny światowej po czasy obecne. Obejmują one maskowania czołgów, samolotów, okrętów wojennych, wozów bojowych oraz pociągów pancernych. Każde z maskowań zostało starannie odwzorowane, zachowując dokładność i kolorystykę.
Interesujące malowanie maskujące można również zobaczyć na beczkach, które uzupełniają ścieżkę edukacyjną „Wielka Wojna 1914–1918”. W tej części zastosowano strategię kamuflażu Dazzle, historycznie wykorzystywaną do ukrywania okrętów podwodnych.
Ławka z bohaterem
To innowacyjny projekt mający na celu upamiętnienie ważnych, choć często mniej znanych postaci, które walczyły o wolność Polski. W planach jest stworzenie stoł ławki, z których każda będzie wyposażona w dedykacyjną tabliczkę oraz informacyjną o bohaterze. Dotychczas upamiętniono między innymi bohaterów Bitwy Warszawskiej oraz powstań śląskich, a także okręty, które służyły pod banderą Polskiej Marynarki Wojennej.
Wystawy czasowe
W Parku Leśnym odbywają się nieszablonowe wystawy czasowe, które zazwyczaj związane są z istotnymi rocznicami historycznymi. Dotychczas zorganizowano kilka interesujących ekspozycji, które przyciągnęły uwagę wielu odwiedzających.
Trzech generałów
Przygotowana z okazji 75. rocznicy operacji Market Garden wystawa miała miejsce od 14 września do 31 października 2019 roku. Muzeum Historyczne w Lubinie zaprezentowało wtedy plenerową ekspozycję, na którą składały się autentyczne fotografie, mapy oraz dokumenty dotyczące udziału polskich żołnierzy w bitwach na frontach Europy Zachodniej i Południowej, a także w Wielkiej Brytanii. Wśród materiałów można było zobaczyć zarówno sprzęt wojskowy, jak i wizerunki trzech wybitnych dowódców wojskowych: gen. Stanisława Maczka, gen. Władysława Andersa oraz gen. Stanisława Sosabowskiego.
W obcych mundurach. Polacy – jeńcy I wojny światowej
Ekspozycja, która miała miejsce od 1 czerwca do 31 października 2020 roku, przedstawiała dramatyczne losy polskich żołnierzy, którzy walczyli w armiach zaborczych podczas I wojny światowej. Często musieli stawać przeciwko sobie, a po zakończeniu bitwy trafiali do niewoli. Wystawa ukazywała historie około 400 tysięcy Polaków w obozach jenieckich, podkreślając kontekst globalnego konfliktu z lat 1914–1918. Zostały zaprezentowane zdjęcia, fragmenty gazet oraz archiwalne dokumenty, które umieszczono na wielkoformatowych planszach. Ekspozycja była realizowana we współpracy z Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach.
Bitwa o Anglię – Za wolność waszą i tylko waszą
Od 10 lipca do 24 października 2020 roku odbywała się wystawa upamiętniająca 80. rocznicę bitwy o Anglię. Ekspozycję przygotowali pracownicy Muzeum Historycznego w Lubinie, którzy zwrócili uwagę na losy polskich lotników oraz ich sojuszników. Zgromadzone materiały opisują przebieg kampanii, w tym przejście polskich pilotów przez Rumunię do Francji oraz ich późniejsze zmagania w Wielkiej Brytanii. Zwiedzający mogli zobaczyć modele samolotów oraz replikę myśliwca Hawker Hurricane, którym latali polscy żołnierze. Wystawę zaszczycił swoją obecnością Jonathan Knott, były ambasador Wielkiej Brytanii w Polsce.
Za wolność waszą i tylko waszą. Polacy w Afryce i na Morzu Śródziemnym 1940–1944
Kolejna wystawa, która miała miejsce od 25 lipca do 15 listopada 2021 roku, skupiła się na podkreśleniu znaczenia Polaków walczących poza granicami ojczyzny. Ekspozycja składała się z kilku części, które opowiadały o różnych aspektach walki, takich jak bitwa o Tobruk czy historia „Cyrku Skalskiego”. Prezentowano również wnętrze okrętu podwodnego z czasów II wojny światowej oraz wielkoformatowe mapy ilustrujące działania wojenne. Do wystawy dołączono dioramy, które szczegółowo odwzorowywały tereny walki w Afryce, co pozwoliło zwiedzającym poczuć atmosferę tamtych czasów.
Polska Marynarka Wojenne 1939–1947
Od 1 czerwca do 31 października 2022 roku trwała ekspozycja dotycząca historii Polskiej Marynarki Wojennej. W ramach wystawy zaprezentowano duże wydruki obrazów autorstwa Grzegorza Nawrockiego, a także kontenery, które w syntetyczny sposób przedstawiały dzieje marynarki. Interesującym punktem wystawy było wnętrze okrętu podwodnego oraz modele okrętów, które wchodziły w skład polskiej floty w skali 1:200. Fotografię uzbrojenia, ważne dokumenty oraz materiały video z historią ORP „Błyskawica” dodatkowo wzbogaciły tę interesującą prezentację.
Ukraina 365
W dniach 23 lutego – 11 listopada 2023 roku odbyła się wystawa poświęcona rocznicy rosyjskiej agresji na Ukrainę. Ekspozycja miała na celu uświadomienie odwiedzających o brutalności działań rosyjskich wobec narodu ukraińskiego. Na wystawie znalazły się plansze informacyjne, kalendarium wojny, a w kontenerze wystawowym zaaranżowano przestrzeń, by przybliżyć warunki życia żołnierzy broniących Mariupola. Zwiedzający mogli zobaczyć fotografie autorstwa Oleksandra Klymenki, Marcina Ogdowskiego, Dmytra Kozackiego oraz Oleksandra Jermoczenko, a także przedmioty z terenów objętych konfliktem. Ekspozycja miała na celu nie tylko upamiętnienie tragicznych wydarzeń, ale i wyrażenie solidarności z Ukrainą.
Rekreacja
Park Leśny stanowi niezwykłą przestrzeń, która łączy w sobie bogatą historię oraz szereg możliwości dla aktywności fizycznej i relaksu. To idealne miejsce, gdzie można biegać, spacerować, odpoczywać oraz bawić się. Z myślą o odwiedzających, zbudowano tu wiele atrakcji, takich jak park linowy, dwuletni oraz bardziej zaawansowany plac zabaw, a także balance park i interaktywną piaskownicę. Użytkownicy mogą także korzystać z ogólnodostępnej siłowni na świeżym powietrzu.
Krokodyl
Dla najmłodszych zaprojektowana została wyjątkowa konstrukcja w formie krokodyla, będąca drewnianym placem zabaw. To niecodzienny egzotyczny gad, który zachęca dzieci do odkrywania jego zakamarków. We wnętrzu krokodyla oraz na jego grzbiecie dzieci znajdą różnorodne atrakcje, takie jak ścianki wspinaczkowe, zjeżdżalnia stylizowana na tarkę czy punkty widokowe, które dodają element zabawy i przygody.
Balance park
W parku znajduje się również mini park sprawnościowy, znany jako balance park, przeznaczony dla dzieci w przedziale wiekowym od 2 do 5 lat. To strefa z ruchomym torem przeszkód, który składa się z 9 segmentów o długości około 6 metrów każdy. Pokonywanie przeszkód to doskonały sposób na rozwijanie sprawności, a także trening przed przyszłym wejściem do parku linowego, które dzieci mogą odwiedzać w niedalekiej przyszłości.
Interaktywna piaskownica
Ogrodzona interaktywna piaskownica wypełniona jest czystym piaskiem i zajmuje powierzchnię 15 na 20 metrów. W jej centralnej części znajduje się drewniany domek do zabawy, o wymiarach 4 na 10 metrów. Dzieci mają dostęp do różnorodnych urządzeń, takich jak ruchome wiadra, piaskowe sita i taśmociąg, co daje im szerokie możliwości kreatywnej zabawy w bezpiecznym otoczeniu.
Siłownia na świeżym powietrzu
Siłownia plenerowa w Parku Leśnym oferuje siedem różnych urządzeń, które umożliwiają regulację obciążenia. Użytkownicy mogą pracować nad różnymi grupami mięśni, w tym barkami, plecami, brzuchem oraz bicepsami i tricepsami. Z siłowni mogą korzystać osoby powyżej 14. roku życia, a młodsze dzieci mają możliwość ćwiczenia jedynie pod opieką dorosłych.
Przyroda
Park Leśny w Lubinie to piękne miejsce, które zachwyca zarówno swoją florą, jak i fauną. Ma wyraźny leśny charakter, dzięki czemu można tu spotkać wiele interesujących gatunków roślin i zwierząt.
Obszar parku obfituje w różnorodne drzewa, w tym robinie akacjowe, dęby, graby oraz sosny, które tworzą malowniczy pejzaż. Wśród zadrzewień znajdują się również cztery pomniki przyrody: dąb szypułkowy (Quercus robur), sosna zwyczajna (Pinus sylvestris) oraz dwie robinie akacjowe (Robinia pseudoacacia).
Park jest także domem dla wielu gatunków zwierząt. Można tam spotkać wiewiórki pospolite (Sciurus vulgaris), a także zaskrońce zwyczajne (Natrix natrix) oraz różnorodne gryzonie. Obserwacja ptaków w tym miejscu to prawdziwa przyjemność, ponieważ liczba gatunków waha się od 50 do 100, w zależności od sezonu.
Wśród ptaków występujących w parku można wymienić:
- kos zwyczajny (Turdus merula),
- sowa uszatka (Asiootus),
- drozda śpiewaka (Turdus philomelos),
- puszczyka zwyczajnego (Strix aluco),
- krętogłowa zwyczajnego (Jynx torquilla),
- muchołówkę szarą (Muscicapa striata),
- pełzacza leśnego (Certhia familiaris),
- raniuszka (Aegithalos caudatus),
- kowalika (Sitta europaea),
- dzięcioła czarnego (Dryocopus martius),
- dzięcioła dużego (Dendrocopos major).
Taki zróżnicowany ekosystem sprawia, że Park Leśny w Lubinie jest nie tylko ważnym miejscem wypoczynku, ale także cennym obszarem przyrodniczym, który warto odwiedzić i odkrywać jego tajemnice.
Przypisy
- Park Leśny – Muzeum Historyczne w Lubinie [online], muzeum-lubin.pl [dostęp 25.04.2024 r.]
- Nataliia Kasian, Kamila Tworek, Ukraina 365: Kalendarium, „Muzeum Historyczne w Lubinie”, 2023 [dostęp 07.04.2023 r.]
- Okupacja sowiecka Polski 1939–1993. Zbrodniarze. Oręż propagandy na znaczkach pocztowych – Muzeum Historyczne w Lubinie [online] [dostęp 07.04.2023 r.]
- Okupacja sowiecka Polski 1939–1993. Katyń – Muzeum Historyczne w Lubinie [online] [dostęp 07.04.2023 r.]
- Okupacja sowiecka Polski 1939–1993. Zbrodnia katyńska – Muzeum Historyczne w Lubinie [online] [dostęp 07.04.2023 r.]
- Okupacja sowiecka Polski 1939–1993. Deportacje – Muzeum Historyczne w Lubinie [online] [dostęp 07.04.2023 r.]
- Okupacja sowiecka Polski 1939–1993. Sowieckie piekło – Muzeum Historyczne w Lubinie [online] [dostęp 07.04.2023 r.]
- Okupacja sowiecka Polski 1939–1993. Wrzesień 1939 – Muzeum Historyczne w Lubinie [online] [dostęp 07.04.2023 r.]
- Okupacja sowiecka Polski 1939–1993. Zimna wojna – Muzeum Historyczne w Lubinie [online] [dostęp 07.04.2023 r.]
- Rafał Igielski, Wielka Wojna 1914–1918: najważniejsze bitwy w Europie, „Muzeum Historyczne w Lubinie”, 2018 [dostęp 07.04.2023 r.]
- Wielka Wojna 1914–1918: kalendarium 1914, „Muzeum Historyczne w Lubinie”, 2018 [dostęp 07.04.2023 r.]
- MS, Wystawy w Parku Leśnym zwiedzisz z przewodnikiem, 05.07.2020 r.
- Joanna Dziubek, Sukces w czasach zarazy, 21.01.2021 r.
- Filip Marczyński i inni, TOP 5 dolnośląskich skansenów [dostęp 22.01.2021 r.]
- Filip Marczyński i inni, TOP 5 podsumowanie roku 2020 [dostęp 22.01.2021 r.]
- Joanna Dziubek, Zawadka: Mamy dużo pomysłów na park Leśny, 18.08.2020 r.
- MRT, Interaktywna piaskownica dla najmłodszych już jest, 24.05.2020 r.
- MRT, Parki strzałem w dziesiątkę, będzie kolejna atrakcja, 16.11.2020 r.
- SzK, Krokodylek i spacer po linach, 15.08.2019 r.
- MRT, Startuje Noc Muzeów – trzy dni i trzy różne miejsca, 16.05.2019 r.
- SzK, Wielka Wojna w parku Leśnym, 18.05.2019 r.
- Nowa siłownia plenerowa w mieście | Lubin - Portal Miasta [online] [dostęp 07.04.2023 r.]
- Samolot wylądował w parku Leśnym | Lubin - Portal Miasta [online] [dostęp 07.04.2023 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Tereny zielone":
Park Wrocławski w Lubinie | Ogród zoologiczny w LubinieOceń: Park Leśny w Lubinie